Opłaty

Dokonując konkretnych czynności notarialnych, notariusz pobiera za nie opłaty, które można zasadniczo podzielić na trzy kategorie:

podatki – są odprowadzane do właściwych danej czynności organów podatkowych,
opłaty sądowe – odprowadzane do właściwych sądów,
taksa notarialna stanowiąca wynagrodzenie notariusza.

Warto wiedzieć, że kancelarie notarialne w każdym sporządzonym przez notariusza dokumencie mają obowiązek wymienienia wysokości każdej z opłat. Tak więc planując dokonanie czynności, warto dowiedzieć się wcześniej, z jakiego rzędu kosztami należy się liczyć?

Podatki

Każdy notariusz płaci podatek od czynności cywilnoprawnych, które dokonywane są w postaci aktu notarialnego. Jest również płatnikiem podatku od spadków i darowizn. Chodzi tutaj zarówno o darowiznę dokonywaną w formie aktu notarialnego, jak również taką zawartą w umowie nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody.

Notariusz oblicza należny w danej sytuacji podatek, pobiera go i w ustawowym terminie wpłaca na rachunek bankowy odpowiedniego organu podatkowego. Co ważne, kwota podatku wpłacana jest przez klienta na konto bankowe notariusza przed dokonaniem aktu notarialnego lub gotówką w chwili jego sporządzenia. Notariusz uzależnia wykonanie czynności od wpłacenia należnej kwoty podatku. Warto o tym pamiętać.

Podstawa prawna:
art. 10 ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych
art. 18 ust. 1 i ust. 2 pkt 2) ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn

Opłaty sądowe

Notariusz ma obowiązek pobrać należną opłatę sądową od wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej jedynie w przypadku gdy w samym akcie notarialnym zawarto wniosek o dokonanie takiego wpisu podlegające określonej opłacie sądowej.

Oblicza on wysokość konkretnej opłaty sądowej, pobiera ją od wnioskodawcy, czyli w praktyce od strony, która składa wniosek w akcie notarialnym. Następnie w ustawowym terminie przekazuje opłatę na konto bankowe sądu, który prowadzi konkretną księgę wieczystą. Podobnie jak wyżej, w przypadku podatków także i w tym przypadku notariusz może uzależnić sporządzenie aktu notarialnego od wcześniejszego wpłacenia kwoty opłaty sądowej.

Podstawa prawna:

art. 7 § 2 ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie

Taksa notarialna, czyli wynagrodzenie notariusza

Kancelarie notarialne od każdej dokonanej czynności notarialnej pobierają wynagrodzenie. Jego wysokość jest regulowana Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Rozporządzenie to jak sama nazwa wskazuje, określa maksymalne stawki taksy notarialnej, jak i maksymalne kwoty, o które można zwiększyć wynagrodzenie notariusza, jeśli czynności są wykonywane poza kancelarią notarialną np. w domu klienta czy w szpitalu.

Kwota taksy notarialnej często jest uzależniona od wartości przedmiotu, jakiego dotyczy czynność notarialna. Jednakże są również czynności, co do których ustawodawca określił wysokość taksy notarialnej w konkretnej kwocie. W przytoczonym wyżej Rozporządzeniu zajmują one paragrafy od 8 do 16.

Dodatkowo należy pamiętać, że usługi oferowane przez notariuszy są objęte podatkiem od towarów i usług popularnie zwanym podatkiem VAT. W tej chwili wynosi on 23%. Podatek dolicza się do taksy notarialnej.

Koszt dodatkowy stanowią również „wypisy” z aktu notarialnego wydawane stronom, ponieważ oryginał takiego aktu podpisany przez notariusza oraz strony postępowania zostaje w kancelarii. Wypisy są niczym innym jak dosłownym powtórzeniem oryginalnego dokumenty i mają jego moc prawną.

Podstawa prawna:

art. 5 ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej

Zwolnienie z taksy notarialnej

Istnieje możliwość zwolnienia z części lub całości taksy notarialnej. Jednakże, aby tego dokonać, należy wystąpić z wnioskiem do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania i wykazać, że zapłata taksy notarialnej nie może odbyć się bez uszczerbku na utrzymaniu siebie lub swojej rodziny. Takie zwolnienie można również zastosować w przypadku osoby prawnej, która wykaże, że nie dysponuje dostatecznymi środkami na zapłatę wynagrodzenia notariusza w konkretnej sprawie. Jeśli sąd uwzględni wniosek, wyznaczy również notariusza, który ma dokonać czynności notarialnej. Wynagrodzenia dla niego zostanie opłacone przez Skarb Państwa.

Podstawa prawna:
art. 6 ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie